Ders, ütopya kavramını tanımlayan yaklaşımları disiplinlerarası bir bakış açısı ile irdelemekte, konuyu mekansal, sosyal, kültürel ve zamansal olarak geniş bir çerçevede tartışmaktadır.
Antikçağ, Rönesans, 19. yüzyıl, 20. yüzyıl ile post-sanayi toplumu dönemi mimari ütopyaları incelenmekte, 21. yüzyıl ütopya yaklaşımları eleştirel bir yöntem ile yeniden değerlendirilmektedir.
Öğrenciler ütopya kavramını mekan-kent bağlamında disiplinlerarası yaklaşımlar ile okuyarak, günümüz ütopyacı bakış açılarını mimari kuramlar ile bir arada değerlendirme becerisi kazanmaktadır. Ders lisans öğrencileri ve lisansüstü öğrencilerinin seçimine uygundur.
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Dersin Öğrenme Çıktıları | Program Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|
1, 3, 5 | 1, 2, 3, 4 | A, C, D |
|
1, 3, 5 | 1, 2, 3, 4 | A, C, D |
|
1, 3, 5 | 1, 2, 3, 4 | A, C, D |
Dersin Akışı
| DERS AKIŞI | ||
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
| 1 |
Giriş: Dersin çatkısının aktarımı ve mimari ütopyaların kısa tarihçesi
Kuramsal bilginin epistemolojik kurulumu ve mimarlık kuramlarının kısa tarihi |
|
| 2 | Ütopya kavramının epistemolojik kökenleri ve "ütopya tanımı" üzerine tartışmalar | |
| 3 | "Ütopyanın potansiyel tanımları"nın "arzu, umut, başkaldırı, rasyonalizm, modelleme, evrensellik, alternatif bir düzen, ideallik, totaliterlik" kavramları çerçevesinde tartışılması | |
| 4 |
"Ütopyanın potansiyel tanımları"nın "toplum mühendisliği, anti-özgürlikçülük, kent, durağanlık, ilerlemecilik, eşitlikçilik " kavramları çerçevesinde tartışılması
Ütopyanın kökenleri |
|
| 5 |
İlk ütopyalar
Aydınlanma ütopyaları |
|
| 6 | 19.yy. ütopyaları | |
| 7 | Ara sınav | |
| 8 | Modernizm ve 20.yy. ütopyaları | |
| 9 |
Post-sanayi toplumunda ütopyalar
-Dejenere ütopyalar -Ekotopyalar |
|
| 10 |
Post-sanayi toplumunda ütopyalar
-Distopyalar -Heterotopyalar Hiper Binalar |
|
| 11 | Tartışma: 21. yy ütopyacı yaklaşımlar ve mimarlık kuramları üzerine eleştirel değerlendirmeler konulu öğrenci sunumları -1 | |
| 12 | Tartışma: 21. yy ütopyacı yaklaşımlar ve mimarlık kuramları üzerine eleştirel değerlendirmeler konulu öğrenci sunumları -2 | |
| 13 | Tartışma: 21. yy ütopyacı yaklaşımlar ve mimarlık kuramları üzerine eleştirel değerlendirmeler konulu öğrenci sunumları -3 | |
| 14 | Tartışma: 21. yy ütopyacı yaklaşımlar ve mimarlık kuramları üzerine eleştirel değerlendirmeler konulu öğrenci sunumları -4 | |
Kaynaklar
| KAYNAKLAR | |
| Ders Notu | Öğrencilerin ders sırasında not almaları ve ilgili kitapları temin etmeleri beklenir. Makalelerden oluşan okuma dosyası öğrenciler ile paylaşılacaktır. |
| Diğer Kaynaklar |
Bacon, F. (2010). The New Atlantis. Orgeon: Watchmaker Publishing.
Bauman, Z. (2004). Wasted Lives. Oxford: Polity Press. Brinton, C. (1967). Utopia and Democracy. In Utopias and Utopian Thought. Boston: Beacon Press. Ceylan Baba, E. (2020). İdeal Kent Arayışında Mimari Ütopyalar, (Seeking the Ideal City in Architectural Utopias)- in Turkish, YEM Yayın, ISBN: 978-625-7008-02-0. Davis, J. C. (1983). Utopia & The İdeal Society. Cambridge: Cambridge University Press. Foucault, M. (2006). “The Utopian Body” in Sensoruium: Embodied Experience, Technology, and contemporary Art, ed. Caroline Jones, Cambridge MIT Press Foucault, M. (2008). The Birth of Biopolitics. New York: Palgrave Macmillan. Harvey, D. (2015). Umut Mekanları. İstanbul: Metis Yayınları. Kateb, G. (1975). Utopia and Its Enemies. London: Collier-MacMillan. Kolakowski, L. (1982). The Death of Utopia Reconsidered. The Tanner Lectures on Human Values. içinde Utah: University of Utah Press. Kumar K. Ütopyacılık. )- in Turkish, Ankara: İmge Kitabevi; 2005. More, T. (2003). Utopia. London: Penguin Classics. Mumford, L. (1922). The Story of Utopias. New York: Boni & Liveright. Riesman, D. (1947). Some Observations on Community Plans and Utopia. Yale Law Journal , 57 (2). Sargent, L. T. (1994). Three Faces of Utopianism. Utopian Studies , 5 (1). Sargisson, L. (2009). The Curious Relationship Between Politics and Utopia. The Use Value of Social Dreaming. içinde Oxford: Peter Lang. |
Materyal Paylaşımı
| MATERYAL PAYLAŞIMI | |
| Dokümanlar | Dönem içi okumaları pdf dosyası halinde öğrenci ile paylaşılacaktır. |
| Ödevler | 1 dönem içi sunum |
| Sınavlar | 1 Ara Sınav, 1 Final Sınavı |
Değerlendirme Sistemi
| DEĞERLENDİRME SİSTEMİ | ||
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Sayı | Katkı Yüzdesi |
| Ara Sınav | 1 | %25 |
| Ödev (araştırma-pafta sunumu) | ||
| Proje | ||
| Laboratuvar | ||
| Arazi Çalışması | ||
| Seminer ve Sunum | 1 | %25 |
| Diğer | ||
| Final sınavı | 1 | %50 |
| Final Sınavının Ağırlığı | %50 | |
| Dönem içi Çalışmalarının Ağırlığı | %50 | |
| Toplam | 100 | |
| Ders Kategorisi | Temel Mesleki Dersler | |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
| DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI | ||||||
| No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Seviyesi
(1: en düşük, 5: en yüksek) |
||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Eleştirel düşünme: Açık ve net soru geliştirme, soyut düşünceleri düşünceyi ifade için kullanma, karşıt görüşleri değerlendirebilme, iyi sorgulanmış sonuçlara ulaşabilme ve bunları benzer ölçüt ve standartlarla test edebilme becerisi | x | ||||
| 2 | İletişim / Grafik anlatım; uygun sunumlar yapmak için el çizimleri ve bilgisayar teknolojilerinin de kullanıldığı çeşitli tekniklerle programlama ve tasarım sürecinin her aşamasını biçimsel olarak ifade edebilme becerisi; İnceleme ve yapım amacıyla; bir projenin tam ve doğru teknik tanımı ve dokümantasyonu becerisi | |||||
| 3 | Araştırma / Örneklerden yararlanma: Mimari süreçlerde ilgili bilgileri elde etme, değerlendirme, kayıt etme ve uygulama becerisi; mimari ve kentsel tasarım projelerinin oluşturulması ve geliştirilmesinde programa yönelik ve biçimsel olarak uygun örnekleri ortaya çıkarabilme becerisi | x | ||||
| 4 | Tasarlama becerisi: İki ve üç boyutlu tasarım, mimari kompozisyon ve kentsel tasarımda görsel algı ve düzenleme sistemlerinin oluşum, gelişim ve uygulamalarını anlama; temel mimari ilkeleri bina, iç mekân ve yerleşim tasarımı düzeyinde uygulama becerisi | |||||
| 5 | Dünya Mimarlığı: Mimarlık, peyzaj ve kentsel tasarımda dünya mimarlığının kuralları ile bunları şekillendiren ve sürdüren iklimsel, teknolojik, sosyo-ekonomik ve diğer kültürel faktörleri anlama, | x | ||||
| 6 | Yerel Mimarlık / Kültürel Çeşitlilik: Yöresel mimarlık da dâhil olmak üzere ulusal ve bölgesel mimarlık, peyzaj ve kentsel tasarımda ulusal gelenekler ve tarihi mirasın etkilerini anlama | |||||
| 7 | Kültürel Miras ve Koruma: Tarihi çevreyi tanıma ve koruma bilinci kazanma; tarihi anıtları ve yapıları belgelemek ve restorasyon projelerini hazırlamak için gerekli temel teknikleri anlama | |||||
| 8 | Sürdürülebilirlik: sürdürülebilirliğin mimari ve kentsel tasarım kararlarında doğal ve kültürel açıdan önemli bina ve alanları da kapsayan yapay kaynakların korunması ve sağlıklı bina ve yerleşimlerin oluşturulmasını anlama | |||||
| 9 | Toplumsal Sorumluluk: Farklı kültürleri karakterize eden gereksinim istek, davranış kalıpları, sosyal ve mekânsal örüntülerin farklılığını anlama | |||||
| 10 | Doğa ve İnsan: Fiziksel çevre ile insan arasındaki etkileşimi anlama | |||||
| 11 | Coğrafi Koşullar: Arazilerin doğal ve yapay özelliklerinin dikkate alınarak yerleşme ve bina tasarımı becerisi | |||||
| 12 | Yaşam Güvenliği: acil kaçış konusuna vurgu yaparak yaşam güvenliği sitemlerinin temel ilkelerini anlama, | |||||
| 13 | Taşıyıcı sistemler: Düşey ve yanal kuvvetlerle ayakta duran strüktürlerin davranış ilkeleri ile çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişim ve uygulamalarını anlama | |||||
| 14 | Yapı Fiziği ve Çevresel Sistemler: Çevresel sistemlerin tasarımında aydınlatma, akustik, iklimlendirme ve enerji kullanımı konularının temel ilkelerini anlama | |||||
| 15 | Bina Kabuğu Sistemleri: Bina kabuğu malzemeleri ve sistemleri tasarımının temel ilkelerini ve doğru uygulama şekillerini anlama | |||||
| 16 | Bina Servis Sistemleri: Tesisat, elektrik, düşey sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma sistemlerinin oluşturduğu bina servis sistemleri tasarımının temel ilkelerini anlama | |||||
| 17 | Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları: Yapı malzemeleri ve bileşenlerinin üretim, kullanım ve uygulamalarıyla ilgili ilke ve standartları anlama | |||||
| 18 | Bina Sistemlerinin Bütünleştirilmesi: Bina tasarımında, strüktürel, çevresel, güvenlik, yapı kabuğu, bina servis sistemlerini değerlendirme, seçme ve entegre edebilme becerisi | |||||
| 19 | Program Hazırlama ve Değerlendirme: Kapsamlı programı olan bir mimari projenin müşteri ve kullanıcı ihtiyaçlarına, uygun emsallere, mekân ve ekipman ihtiyaçlarına, saha koşullarına, ilgili yasa ve standartlara tasarım kriterlerine göre değerlendirebilme becerisi | |||||
| 20 | Geniş Kapsamlı Proje Geliştirme: Geniş kapsamlı programı olan bir mimari projeyi şematik tasarım aşamasından detaylı sistem geliştirme aşamasına kadar (Strüktürel ve çevresel sistemler, güvenlik, bölücü sistemler gibi) geliştirme ve değerlendirme becerisi | |||||
| 21 | Bina Maliyetinin Gözetilmesi: Tasarım projesi çerçevesinde; finans, bina ekonomisi ve maliyet kontrolünün temel bilgilerini anlama | |||||
| 22 | Mimar-İşveren İlişkisi: Mimarın müşterinin, mal sahibinin ve kullanıcının gereksinimlerini bulma, çözümleme sorumluluğunu anlama | |||||
| 23 | Takım Çalışması ve İşbirliği: Bireysel yetenekleri arttırıcı farklı rolleri teşhis etme ve üstlenme yolu ile tasarım ekibinin bir üyesi olarak ve diğer ortamlarda başarı ile birlikte çalışma becerisi | |||||
| 24 | Proje Yönetimi: Görevlendirme, sözleşme yapma, personel yönetimi, danışman belirleme, proje dağıtım yöntemleri ve hizmet sözleşmelerini anlama | |||||
| 25 | Uygulama Yönetimi: Mimarlık mesleğini destekleyen ofis organizasyon, iş planlama, pazarlama, finansal yönetim, proje yönetimi, risk azaltma, düzeltme ve liderlik konularının temel ilkelerini ve mesleği etkileyen küreselleşme, outsourcing, proje dağıtımı, genişleyen uygulama alanı, çeşitlilik konularını anlama | |||||
| 26 | Liderlik: Sözleşme yönetimi için proje başlangıç, tasarım ve tasarım geliştirme süreçlerinde mimarın liderlik rolünü anlama | |||||
| 27 | Yasal Haklar ve Sorumluluklar: Kamu sağlığı, güvenliği ve refahı için, mülkiyet haklar, imar ve iskan yönetmelikleri, kullanıcı hakları gibi bina tasarımını, yapımını ve mimari çalışmaları etkileyen konularda mimarın yasal sorumluluklarını anlama | |||||
| 28 | Meslek Pratiği / Profesyonel Gelişme: Mesleki gelişimde stajın rolünü, işveren ve stajyerin karşılıklı hak ve sorumluluklarını anlama | |||||
| 29 | Meslek Etiği: Mimari tasarım ve uygulamada mesleki hüküm vermeyle ilgili etik konularını anlama | |||||
AKTS İş Yükü Tablosu
| AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU | |||
| Etkinlik | SAYISI | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders Süresi (14 Hafta x toplam ders saati) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Kısa Sınav | |||
| Ödevler/çeviri çalışmaları | |||
| Sunum/Seminer Hazırlama | 1 | 12 | 12 |
| Ara sınavlar | 1 | 3 | 3 |
| Proje | |||
| Laboratuvar | |||
| Arazi Çalışması | |||
| Diğer | |||
| Yarıyıl Sonu Sınavı | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 116 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 4,64 | ||
| Dersin AKTS (ECTS) Kredisi | 5 | ||