Cumhuriyet Dönemi Türkiye mimarisi
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
Dersin Öğrenme Çıktıları |
Program Öğrenme Çıktıları |
Öğretim Yöntemleri |
Ölçme Yöntemleri |
Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisine dair farkındalık kazanmak |
6, 7 |
1, 2, 3, 4 |
A, C, D |
Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığını, politik ve sosyal arka planı dahilinde değerlendirme yetisi kazanmak |
6, 7 |
1, 2, 3, 4 |
A, C, D |
Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi’nin önemli mimarlarını ve binalarını öğrenmek |
6, 7 |
1, 2, 3, 4 |
A, C, D |
Dersin Akışı
DERS AKIŞI |
||
Hafta |
Konular |
Ön Hazırlık |
1 |
Erken Cumhuriyet Dönemi mimarisi: Birinci Ulusal Mimarlık |
|
2 |
Ulusu inşa etmek: Ankara monumental mimarisi |
|
3 |
İlk Akademi mezunları: İstanbul sivil mimarisi ve Arkitekt |
|
4 |
Yükselen milliyetçilik: İkinci Ulusal Mimarlık |
|
5 |
İkinci Dünya Savaşı sonrası: Brütalizm |
|
6 |
Ara Sınav |
|
7 |
Bir centilmen: Sedad Hakkı Eldem |
|
8 |
Erken vernakülerler: Altuğ-Behruz Çinici |
|
9 |
Yarışma mimarları: Doğan Tekeli-Sami Sisa |
|
10 |
Ezber bozan bir aktör: Turgut Cansever |
|
11 |
1970’ler: Muhtelif mimarlık üretimleri (Baysal-Birsel, Cengiz Bektaş, Utarit İzgi, Şandor Hadi...) |
|
12 |
Neoliberal Türkiye’de mimarlık: 1980’ler |
|
13 |
Sunumlar |
|
14 |
Sunumlar |
Kaynaklar
KAYNAKLAR | |
Ders Notu |
|
Diğer Kaynaklar |
Akcan, E. (2001). Americanization and Anxiety: Istanbul Hilton Hotel by SOM and Eldem. Oriental-Occidental: Geogaphy, Identity, Space, 7(1), 38-44.
Akın, G. (2004). Brütalizm, Mir Modernist Üslup. Betonart, 8, 2-4.371 Akpınar, İ. (2010). İstanbul’u (Yeniden) İnşa Etmek: 1937 Henri Prost Planı. In E. Ergut (Ed.), 2000’den kesitler II: Cumhuriyet’in Mekanları/Zamanları/İnsanları (pp. 107-124). Ankara: Dipnot Yayınları and ODTÜ Yayınevi. Akpolat, M. (2003). Mimar Şevki Balmumcu'nun ve Ankara Sergi Evi Binasının Üzüntü Verici Öyküsü. Kebikeç, 16, 309-321. Alpagut, L. K. (1999). Mimar Clemens Holzmeister ve II. Türkiye Büyük Millet Meclisi Binası (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Alsaç, Ü. (1973). Türk Mimarlık Düşüncesinin Cumhuriyet Devrindeki Evrimi. Mimarlık Dergisi, 11-12, 12-25. Altan, E. (2006). Sergievi'nden Opera'ya: Bir Dönüşüm üzerine Notlar. DOXA, 5, 83-92. Altan, E. (2009). Sergievi-Opera Binası. Bina Kimlikleri Söyleşileri (s.5-9). Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayınları. Anonim (1933). Sergi Binası Müsabakası. Mimar, 29, 131-153. Anonim (1938). Milli Mimari Meselesi ve Cereyanlar. Arkitekt, 87, 95. Arseven, C. E. (1931). Yeni Mimari. İstanbul: Agâh Sabri Kütüphanesi. Aslanoğlu, İ. (1985). Ankara Sergievi Binası. Mimarlık, 219, 37-39. Aslanoğlu, İ. (2010). Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. Atay, F. R. (1934). Türk Mimarlığı. Mimar, 4, 284. Balmumcu, Ş. (1935). Sergi Evi. Arkitekt, 52, 97-107. Balmumcu, Ş. (1946). İstanbul Belediye Sarayı ve Türk Mimarları. Mimarlık, 1-2, 25-26. Batur, A. (1997). Anıtkabir Üslup Ötesi ve Zaman Dışı Bir Tasarım veya Büyük Ölüm'ün Patetik Yontusu. İçinde A. Batur (Ed.), Atatürk İçin Düşünmek İki Eser, Katafalk ve Anıtkabir İki Mimar, Bruno Taut ve Emin Onat (s.75-90). İstanbul: İTÜ Rektörlüğü Yayınları. Batur, A. (2002). M. Vedad Tek Kimliğin İzinde Bir Mimar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Batur, A. (2005). A Concise History: Architecture in Turkey During the 20th Century. Ankara: Chamber of Architects of Turkey. Bonatz, P. (1944, 10 Kasım). Anıt-Kabir. Ulus Gazetesi, 5-6. Boran, T. (2011). Mekân ve Siyaset İlişkisi Bağlamında Anıtkabir (1933-1973) (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara. Bozdoğan, S. (2008). Modernizm ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiyesi'nde Mimari Kültür (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. Bozdoğan, S. (2016). Turkey’s postwar modernism: a retrospective overview of architecture, urbanism, and politics in the 1950s. In M. Ö. Gürel (Ed.), Mid-Century Modernism in Turkey Architecture Across Cultures in the 1950s and 1960s (pp. 9-27). London and New York: Routledge. Bozdoğan, S., Akcan, E. (2012). Turkey modern architectures in history. London: Reaktion Books. Can, A. (2021). Paul Bonatz’ın Türkiye Yılları. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler. Cengizkan, A. (2010). Türkiye İçin Modern ve Planlı Bir Başkent Kurmak 1920-1950. Erişim: 8 Eylül 2017, http://www.goethe.de/ins/tr/ank/prj/urs/geb/sta/trindex.htm Çakar, H. U. (2010). Mimar Ernst Arnold Egli ve Eski Musiki Muallim Mektebi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Demirgüç, U. (2006). Mimarlıkta Eleştirel Bölgeselcilik ve Turgut Cansever (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. Eldem, S. H. (1939). Milli Mimari Meselesi. Arkitekt, 105-106, 220-223. Eldem, S. H. (1940). Yerli Mimariye Doğru. Arkitekt, 111-112, 69-74. Eldem, S. H. (1973). Elli Yıllık Cumhuriyet Mimarlığı. Mimarlık, 11-12, 5-11. Erkmen, E. (1998). Clemens Holzmeister ve Türk Mimarlığındaki Yeri (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erkol, İ. (2016). Türkiye Mimarlığında Modernizmin Revizyonları (1960-1980) (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. Genim, S. (2013). İstanbul Kültür Sarayı'ndan Atatürk Kültür Merkezi'ne. Erişim: 8 Eylül 2017, http://www.sinangenim.com/tr/articles.asp?ID=7&Y=2013&AID=184&do=detail Hamdi, B., Sırrı, B. (1932). Türk Mimarisi. Mimar, 4, 114-115. Hasol, D. (1998). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Hasol, D. (2017). 20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı. İstanbul: YEM Yayınları. Hızlı, N. (2013). Cumhuriyet Dönemi Modernleşmesi: Türkiye'de Mimarlık Eğitimi Reformu Bağlamında Ernst Arnold Egli (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Lewis, B. (2010). Modern Türkiye'nin Doğuşu (B. B. Turna, Çev.). Ankara: Arkadaş Yayınları. Metigil, F. (1945, 20 Kasım). Saraçoğlu Mahallesi Dolayısıyla Milli Mimariye Doğru. Ulus Gazetesi. Nasır, A. (1991). Türk Mimarlığında Yabancı Mimarlar (Dktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Nicolai, B. (2011). Modern ve Sürgün Almanca Konuşulan Ülkelerin Mimarları Türkiye'de 1925-1955 (Y. Pöğün Zander, Çev.). Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Yayınları. Önal, M. (1982). Şevki Balmumcu ve Yaşamı. Mimarlık, 179, 3-4. Özhan, M. (2008). Liselerde okutulan "Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük" Ders Kitaplarında Ulus, Ulusçuluk ve Ulus-Devlet Kavramları (1944-2007) (Bir İçerik Analizi Çalışması) (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır. Sayar, Z. (1943). Anıt-Kabir Müsabakası Münasebetile. Arkitekt, 133-134, 1-21. Sayar, Z. (1945). Müsabakalar ve Jüriler. Arkitekt, 161-162, 95-96. Sayar, Z. (1946). Mimarlık Politikamız. Arkitekt, 169-170, 3-4. Sayar, Z. (1953). Opera Binası. Arkitekt, 259-260, 94. Sudjic, D. (2006). Competitions: The Pitfall and the Potentials. In C. Malmberg (Ed.), The Politics of Design: The Competitions for Public Projects (s.53-66). USA: Princeton University Press. Tanju, B. (1999). 1908-1946 Türkiye Mimarlığının Kavramsal Çerçevesi (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Tanju, B., Tanyeli, U. (2009). Sedad Hakkı Eldem II Retrospektif. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yayınları. Tanyeli, U. (2007). Mimarlığın Aktörleri Türkiye 1900-2000. İstanbul: Garanti Galeri Yayınları. Tanyeli, U., Yücel A. (2007). Turgut Cansever Düşünce Adamı ve Mimar. İstanbul: Garanti Galeri & Osmanlı Bankası Müzesi Yayınları. Tümer, G. (1998). Cumhuriyet Döneminde Yabancı Mimarlar Sorunu (1920'lerden 1950'lere). İzmir: Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayınları. Uçarol, R. (1995). Siyasi Tarih (1789-1994). İstanbul: Filiz Kitapevi. Uğurlu, Ö. (2013). Neoliberal Politikalar Ekseninde Türkiye’de Kentsel Mekânın Yeniden Üretimi. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 1-2, 2-12. Ural, M. (1997). Anıtkabir'de Sanat 'Büyük Acı'yı Estetiğe Dönüştürmenin Bilinci, Yalın, İnsani. İçinde A. Batur (Ed.), Atatürk İçin Düşünmek İki Eser, Katafalk ve Anıtkabir İki Mimar, Bruno Taut ve Emin Onat (s.98-112). İstanbul: İTÜ Rektörlüğü Yayınları. Uybadın, R. (1945). Proje Müsabakalarına Dair. Mimarlık, 3-4, 26. Wharton, A. J. (2016). The Istanbul Hilton, 1951-2014: modernity and its demise. In M. Ö. Gürel (Ed.), Mid-Century Modernism in Turkey Architecture Across Cultures in the 1950s and 1960s (pp. 141-163). London and New York: Routledge. Wilson, C. S. (2015). Anıtkabir'in Ötesi: Atatürk'ün Mezar Mimarisi: Ulusal Belleğin İnşası ve Sürdürülmesi (M. Beşikçi ve K. Kabadayı, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. Yavuz, Y. (1981). Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi ve Mimar A. Kemalettin Bey. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları. |
Materyal Paylaşımı
MATERYAL PAYLAŞIMI | |
Dokümanlar | evet |
Ödevler | evet |
Sınavlar |
Değerlendirme Sistemi
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ |
||
Yarıyıl İçi Çalışmaları |
Sayı |
Katkı Yüzdesi |
Ara Sınav |
1 |
%25 |
Ödev (araştırma-pafta sunumu) |
1 |
%25 |
Proje |
- |
|
Laboratuvar |
- |
|
Arazi Çalışması |
- |
|
Seminer ve Sunum |
- |
|
Diğer (Dönem içi Çalışmaları) |
- |
|
Final sınavı |
1 |
%50 |
Final Sınavının Ağırlığı |
%50 |
|
Dönem içi Çalışmalarının Ağırlığı |
%50 |
|
Toplam |
%100 |
|
Ders Kategorisi |
Temel Mesleki Dersler |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI |
||||||
No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Seviyesi (1: en düşük, 5: en yüksek) |
||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||
1 |
Eleştirel düşünme: Açık ve net soru geliştirme, soyut düşünceleri düşünceyi ifade için kullanma, karşıt görüşleri değerlendirebilme, iyi sorgulanmış sonuçlara ulaşabilme ve bunları benzer ölçüt ve standartlarla test edebilme becerisi |
|||||
2 |
İletişim / Grafik anlatım; uygun sunumlar yapmak için el çizimleri ve bilgisayar teknolojilerinin de kullanıldığı çeşitli tekniklerle programlama ve tasarım sürecinin her aşamasını biçimsel olarak ifade edebilme becerisi; İnceleme ve yapım amacıyla; bir projenin tam ve doğru teknik tanımı ve dokümantasyonu becerisi |
|||||
3 |
Araştırma / Örneklerden yararlanma: Mimari süreçlerde ilgili bilgileri elde etme, değerlendirme, kayıt etme ve uygulama becerisi; mimari ve kentsel tasarım projelerinin oluşturulması ve geliştirilmesinde programa yönelik ve biçimsel olarak uygun örnekleri ortaya çıkarabilme becerisi |
|||||
4 |
Tasarlama becerisi: İki ve üç boyutlu tasarım, mimari kompozisyon ve kentsel tasarımda görsel algı ve düzenleme sistemlerinin oluşum, gelişim ve uygulamalarını anlama; temel mimari ilkeleri bina, iç mekân ve yerleşim tasarımı düzeyinde uygulama becerisi |
|||||
5 |
Dünya Mimarlığı: Mimarlık, peyzaj ve kentsel tasarımda dünya mimarlığının kuralları ile bunları şekillendiren ve sürdüren iklimsel, teknolojik, sosyo-ekonomik ve diğer kültürel faktörleri anlama, |
|||||
6 |
Yerel Mimarlık / Kültürel Çeşitlilik: Yöresel mimarlık da dâhil olmak üzere ulusal ve bölgesel mimarlık, peyzaj ve kentsel tasarımda ulusal gelenekler ve tarihi mirasın etkilerini anlama |
X |
||||
7 |
Kültürel Miras ve Koruma: Tarihi çevreyi tanıma ve koruma bilinci kazanma; tarihi anıtları ve yapıları belgelemek ve restorasyon projelerini hazırlamak için gerekli temel teknikleri anlama |
X |
||||
8 |
Sürdürülebilirlik: sürdürülebilirliğin mimari ve kentsel tasarım kararlarında doğal ve kültürel açıdan önemli bina ve alanları da kapsayan yapay kaynakların korunması ve sağlıklı bina ve yerleşimlerin oluşturulmasını anlama |
|||||
9 |
Toplumsal Sorumluluk: Farklı kültürleri karakterize eden gereksinim istek, davranış kalıpları, sosyal ve mekânsal örüntülerin farklılığını anlama |
|||||
10 |
Doğa ve İnsan: Fiziksel çevre ile insan arasındaki etkileşimi anlama |
|||||
11 |
Coğrafi Koşullar: Arazilerin doğal ve yapay özelliklerinin dikkate alınarak yerleşme ve bina tasarımı becerisi |
|||||
12 |
Yaşam Güvenliği: acil kaçış konusuna vurgu yaparak yaşam güvenliği sitemlerinin temel ilkelerini anlama, |
|||||
13 |
Taşıyıcı sistemler: Düşey ve yanal kuvvetlerle ayakta duran strüktürlerin davranış ilkeleri ile çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişim ve uygulamalarını anlama |
|||||
14 |
Yapı Fiziği ve Çevresel Sistemler: Çevresel sistemlerin tasarımında aydınlatma, akustik, iklimlendirme ve enerji kullanımı konularının temel ilkelerini anlama |
|||||
15 |
Bina Kabuğu Sistemleri: Bina kabuğu malzemeleri ve sistemleri tasarımının temel ilkelerini ve doğru uygulama şekillerini anlama |
|||||
16 |
Bina Servis Sistemleri: Tesisat, elektrik, düşey sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma sistemlerinin oluşturduğu bina servis sistemleri tasarımının temel ilkelerini anlama |
|||||
17 |
Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları: Yapı malzemeleri ve bileşenlerinin üretim, kullanım ve uygulamalarıyla ilgili ilke ve standartları anlama |
|||||
18 |
Bina Sistemlerinin Bütünleştirilmesi: Bina tasarımında, strüktürel, çevresel, güvenlik, yapı kabuğu, bina servis sistemlerini değerlendirme, seçme ve entegre edebilme becerisi |
|||||
19 |
Program Hazırlama ve Değerlendirme: Kapsamlı programı olan bir mimari projenin müşteri ve kullanıcı ihtiyaçlarına, uygun emsallere, mekân ve ekipman ihtiyaçlarına, saha koşullarına, ilgili yasa ve standartlara tasarım kriterlerine göre değerlendirebilme becerisi |
|||||
20 |
Geniş Kapsamlı Proje Geliştirme: Geniş kapsamlı programı olan bir mimari projeyi şematik tasarım aşamasından detaylı sistem geliştirme aşamasına kadar (Strüktürel ve çevresel sistemler, güvenlik, bölücü sistemler gibi) geliştirme ve değerlendirme becerisi |
|||||
21 |
Bina Maliyetinin Gözetilmesi: Tasarım projesi çerçevesinde; finans, bina ekonomisi ve maliyet kontrolünün temel bilgilerini anlama |
|||||
22 |
Mimar-İşveren İlişkisi: Mimarın müşterinin, mal sahibinin ve kullanıcının gereksinimlerini bulma, çözümleme sorumluluğunu anlama |
|||||
23 |
Takım Çalışması ve İşbirliği: Bireysel yetenekleri arttırıcı farklı rolleri teşhis etme ve üstlenme yolu ile tasarım ekibinin bir üyesi olarak ve diğer ortamlarda başarı ile birlikte çalışma becerisi |
|||||
24 |
Proje Yönetimi: Görevlendirme, sözleşme yapma, personel yönetimi, danışman belirleme, proje dağıtım yöntemleri ve hizmet sözleşmelerini anlama |
|||||
25 |
Uygulama Yönetimi: Mimarlık mesleğini destekleyen ofis organizasyon, iş planlama, pazarlama, finansal yönetim, proje yönetimi, risk azaltma, düzeltme ve liderlik konularının temel ilkelerini ve mesleği etkileyen küreselleşme, outsourcing, proje dağıtımı, genişleyen uygulama alanı, çeşitlilik konularını anlama |
|||||
26 |
Liderlik: Sözleşme yönetimi için proje başlangıç, tasarım ve tasarım geliştirme süreçlerinde mimarın liderlik rolünü anlama |
|||||
27 |
Yasal Haklar ve Sorumluluklar: Kamu sağlığı, güvenliği ve refahı için, mülkiyet haklar, imar ve iskan yönetmelikleri, kullanıcı hakları gibi bina tasarımını, yapımını ve mimari çalışmaları etkileyen konularda mimarın yasal sorumluluklarını anlama |
|||||
28 |
Meslek Pratiği / Profesyonel Gelişme: Mesleki gelişimde stajın rolünü, işveren ve stajyerin karşılıklı hak ve sorumluluklarını anlama |
|||||
29 |
Meslek Etiği: Mimari tasarım ve uygulamada mesleki hüküm vermeyle ilgili etik konularını anlama |
AKTS İş Yükü Tablosu
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU |
|||
Etkinlik |
SAYISI |
Süresi (Saat) |
Toplam İş Yükü (Saat) |
Ders Süresi (14 Hafta x toplam ders saati) |
14 |
3 |
42 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
4 |
56 |
Kısa Sınav |
1 |
3 |
3 |
Ödevler/çeviri çalışmaları |
1 |
6 |
6 |
Sunum/Seminer Hazırlama |
1 |
3 |
3 |
Ara sınavlar |
1 |
3 |
3 |
Proje |
- |
- |
- |
Laboratuvar |
- |
- |
- |
Arazi Çalışması |
|||
Diğer |
6 |
3 |
18 |
Yarıyıl Sonu Sınavı |
1 |
3 |
3 |
Toplam İş Yükü |
137 |
||
Toplam İş Yükü / 25 |
5,48 |
||
Dersin AKTS (ECTS) Kredisi |
5 |